GST म्हणजे काय? व्यवसायासाठी महत्त्वपूर्ण माहिती

भारताच्या आर्थिक इतिहासातील एक महत्त्वपूर्ण टप्पा म्हणजे GST (Goods and Services Tax), म्हणजेच वस्तू आणि सेवा कर. १ जुलै २०१७ रोजी सुरू झालेल्या या कर प्रणालीने विविध अप्रत्यक्ष कर एकत्र करून एकच कर प्रणाली उभारली आहे.

जीएसटीमुळे देशातील कर प्रणाली अधिक पारदर्शक झाली असून, व्यापार सुलभतेत मोठी वाढ झाली आहे. या नव्या कर प्रणालीमुळे व्यवसायिकांना विविध करांची अडचण कमी झाली असून, त्यांच्या व्यापाराचे व्यवस्थापन अधिक सुकर झाले आहे.

या ब्लॉगमध्ये आपण जीएसटी बद्दल सविस्तर माहिती घेऊ, त्याच्या नोंदणी प्रक्रिया, फायदे, कर रचना आणि जीएसटी रिटर्न दाखल करण्याच्या पद्धती यांबद्दल चर्चा करू.

जीएसटी म्हणजे काय?

जीएसटी हा एक अप्रत्यक्ष कर आहे ज्याचा भार अंतिम ग्राहकावर पडतो. GST ने पूर्वीच्या विविध करांची जागा घेतली आणि देशभरात एकसमान कर प्रणाली निर्माण झाली. जीएसटी चे मुख्य उद्दिष्ट करांचे सरलीकरण करणे आणि देशाच्या आर्थिक विकासाला गती देणे आहे.

जीएसटी ची संकल्पना

GST म्हणजे वस्तू आणि सेवा कर, जो भारतातील एकीकृत अप्रत्यक्ष कर प्रणालीचा आधार आहे. १ जुलै २०१७ रोजी लागू झालेल्या या कर प्रणालीमुळे विविध अप्रत्यक्ष कर, जसे की उत्पादन शुल्क, सेवा कर, व्हॅट, सेंट्रल सेल्स टॅक्स, या सर्वांचा समावेश एकाच कर प्रणालीमध्ये करण्यात आला. जीएसटीमुळे देशातील कर प्रणाली अधिक पारदर्शक आणि सुलभ झाली आहे. जीएसटीने व्यवसायिकांना एकच कर भरण्याची सुविधा दिली आहे, ज्यामुळे त्यांच्या कामकाजातील अडचणी कमी झाल्या आहेत.

जीएसटी चे मुख्य उद्दिष्ट

GST चे मुख्य उद्दिष्ट म्हणजे एकसमान कर प्रणाली निर्माण करणे, कर चोरीला आळा घालणे आणि कर संकलन प्रक्रियेत पारदर्शकता आणणे. यामुळे व्यवसाय सुलभ होतो आणि देशाच्या आर्थिक विकासाला गती मिळते. या कर प्रणालीमुळे विविध स्तरांवरील करांची गुंतागुंतीतून मुक्तता मिळते आणि व्यापार अधिक सुकर होतो.

GST पोर्टल ही वस्तू आणि सेवा कर (GST) संबंधित सर्व माहिती, सेवा आणि सुविधा एकाच ठिकाणी उपलब्ध करून देणारी वेबसाइट आहे. हे पोर्टल GST नोंदणी, रिटर्न दाखल करणे, कर भरपाई, आणि इतर संबंधित सेवा सोप्या आणि सुलभ पद्धतीने करण्यासाठी तयार करण्यात आले आहे.

जीएसटी चे प्रकार

GST प्रणाली अंतर्गत चार प्रमुख प्रकार आहेत, ज्यामध्ये केंद्रीय GST (CGST), राज्य GST (SGST), एकात्मिक GST (IGST), आणि केंद्रशासित प्रदेश GST (UTGST) यांचा समावेश होतो.

केंद्रीय GST (CGST)

केंद्रीय GST म्हणजे केंद्र सरकारद्वारे वसूल केला जाणारा कर. हा कर राज्यांतर्गत व्यवहारांवर लागू होतो आणि त्याच्या माध्यमातून संकलित रक्कम केंद्र सरकारकडे जाते. उदाहरणार्थ, जर महाराष्ट्रात एका शहरातून दुसऱ्या शहरात वस्तूंची विक्री होते, तर त्या व्यवहारावर CGST लागू होतो.

राज्य GST (SGST)

राज्य GST म्हणजे राज्य सरकारद्वारे वसूल केला जाणारा कर. हा कर देखील राज्यांतर्गत व्यवहारांवर लागू होतो आणि त्याच्या माध्यमातून संकलित रक्कम राज्य सरकारकडे जाते. उदाहरणार्थ, जर महाराष्ट्रातच एका शहरातून दुसऱ्या शहरात वस्तूंची विक्री होते, तर त्या व्यवहारावर SGST लागू होतो.

एकात्मिक GST (IGST)

एकात्मिक GST म्हणजे राज्यांदरम्यान होणाऱ्या व्यापारावर लागू होणारा कर. हा कर केंद्र सरकारद्वारे वसूल केला जातो. या करामुळे राज्यांदरम्यान व्यापार करणे सोपे होते आणि कर प्रणालीत पारदर्शकता येते. उदाहरणार्थ, जर महाराष्ट्रातून गुजरातमध्ये वस्तूंची विक्री होते, तर त्या व्यवहारावर IGST लागू होतो.

केंद्रशासित प्रदेश GST (UTGST)

केंद्रशासित प्रदेश GST म्हणजे केंद्रशासित प्रदेशांमध्ये वसूल केला जाणारा कर. या करामुळे केंद्रशासित प्रदेशातील व्यापार आणि सेवांचे व्यवस्थापन सुलभ होते. उदाहरणार्थ, जर दिल्ली किंवा चंदीगढमध्ये वस्तूंची विक्री होते, तर त्या व्यवहारावर UTGST लागू होतो.

GST नोंदणी प्रक्रिया

GST नोंदणीची पात्रता

GST नोंदणी करणे अनिवार्य आहे जर:

• तुमच्या व्यवसायाचा वार्षिक उलाढाल रु. 40 लाखांपेक्षा अधिक आहे (विशिष्ट राज्यांसाठी ही मर्यादा रु. 20 लाख आहे).
• ई-कॉमर्स ऑपरेटर किंवा ऑनलाइन विक्रेता आहे.
• इतर विशिष्ट व्यवसायांमध्ये सहभागी आहे (जसे की कर संकलक, एजंट इ.)

GST नोंदणीसाठी आवश्यक कागदपत्रे

• व्यवसाय नोंदणी प्रमाणपत्र (उदा. GST रजिस्ट्रेशन, Udyog Aadhar)
• पॅन कार्ड
• आधार कार्ड
• व्यवसायिक पत्ता पुरावा (उदा. वीज बिल, भाडे करारपत्र)
• पासपोर्ट साइज फोटो

GST नोंदणीची स्टेप-बाय-स्टेप प्रक्रिया

1. GST पोर्टलला भेट द्या: GST पोर्टल
2. पात्रता तपासा: आवश्यक पात्रता निकष पूर्ण करत असल्याची खात्री करा.
3. नोंदणी फॉर्म भरा: GST REG-01 फॉर्म ऑनलाईन भरा.
4. आवश्यक कागदपत्रे अपलोड करा: व्यवसाय नोंदणी प्रमाणपत्र, पॅन कार्ड, आधार कार्ड, बँक खात्याचे तपशील, फोटोज अपलोड करा.
5. अर्ज सबमिट करा: सर्व तपशील भरून आणि कागदपत्रे अपलोड केल्यानंतर अर्ज सबमिट करा.
6. ARN नंबर मिळवा: अर्ज सबमिट केल्यानंतर अर्जाचा ट्रॅक करण्यासाठी ARN नंबर मिळवा.
7. GSTIN मिळवा: तपासणी पूर्ण झाल्यानंतर तुम्हाला GSTIN (GST Identification Number) नंबर दिला जाईल.

GST चे फायदे

कर प्रणालीचे सरलीकरण

GST मुळे अनेक अप्रत्यक्ष कर एकत्रित करण्यात आले आहेत. त्यामुळे करांची गणना करणे सोपे झाले आहे. पूर्वी विविध कर प्रणालींमुळे व्यवसायिकांना वेगवेगळ्या करांचा सामना करावा लागत असे, पण GST ने एकच कर प्रणाली निर्माण केली आहे, ज्यामुळे कर भरण्याची प्रक्रिया सुलभ झाली आहे.

करपुनर्भरणाचे फायदे

GST अंतर्गत व्यवसायांना त्यांच्या खरेदीवरील कराचा पुनर्भरण मिळतो, ज्यामुळे उत्पादनाच्या किंमती कमी होतात. हे पुनर्भरण व्यावसायिकांना आर्थिकदृष्ट्या फायदेशीर ठरते. उदाहरणार्थ, जर एखाद्या व्यवसायाने उत्पादनासाठी खरेदी केलेल्या वस्तूंवर GST भरला असेल, तर त्या व्यवसायाला त्याच्या विक्रीवरील GST मधून खरेदीवरील GST ची रक्कम वजा करून उर्वरित रक्कम भरावी लागते. यामुळे व्यवसायिकांना त्यांच्या खर्चात बचत होते.

देशव्यापी एकसमान बाजार

GST मुळे संपूर्ण भारतात एकसमान कर प्रणाली लागू आहे, ज्यामुळे व्यापार सुलभ झाला आहे. पूर्वी विविध राज्यांमध्ये वेगवेगळ्या कर प्रणालींमुळे व्यापार करणे अवघड होते, परंतु GST ने हे सर्व एकत्र केले आहे. यामुळे व्यवसायिकांना विविध राज्यांमध्ये व्यापार करणे सोपे झाले आहे आणि एकसमान बाजार निर्माण झाला आहे.

पारदर्शकता आणि कर चुकवेगिरी कमी होणे

GST मुळे कर प्रक्रियेतील पारदर्शकता वाढली आहे आणि कर चुकवेगिरी कमी झाली आहे. व्यवसायिकांना त्यांच्या व्यवहारांची नोंदणी करावी लागते, ज्यामुळे कर संकलन प्रक्रियेत पारदर्शकता येते. ऑनलाइन GST पोर्टलद्वारे सर्व व्यवहारांची नोंदणी केली जाते, ज्यामुळे कर प्रशासन अधिक पारदर्शक आणि विश्वासार्ह बनते. यामुळे कर चुकवेगिरीचे प्रमाण कमी झाले आहे.

व्यवसायिक स्पर्धात्मकता वाढणे

GST मुळे व्यवसायिकांना त्यांच्या उत्पादनांच्या किंमती कमी करण्यात मदत झाली आहे. करपुनर्भरणाच्या सुविधेमुळे उत्पादनाच्या किंमती कमी झाल्यामुळे व्यवसायिकांना त्यांच्या उत्पादनांची विक्री वाढवणे आणि अधिक स्पर्धात्मकता साध्य करणे सोपे झाले आहे. यामुळे त्यांच्या नफ्यात वाढ झाली आहे.

GST रिटर्न दाखल प्रक्रिया

GST रिटर्न प्रकार

GSTR-1

GSTR-1 म्हणजे मासिक रिटर्न, ज्यामध्ये व्यवसायाने केलेल्या विक्रीची माहिती असते. प्रत्येक नोंदणीकृत करदात्याला त्यांच्या विक्रीचे विवरण या फॉर्ममध्ये भरावे लागते. यात वस्तू आणि सेवांची सविस्तर माहिती, विक्रीच्या रकमेची माहिती, आणि कराची माहिती समाविष्ट असते.

GSTR-2A

GSTR-2A म्हणजे खरेदीदाराने सादर केलेल्या माहितीवर आधारित रिटर्न, ज्यामध्ये खरेदीची माहिती असते. हा रिटर्न स्वयंचलितपणे तयार होतो आणि खरेदीदाराच्या GSTR-1 मधून डेटा मिळवतो. व्यवसायिकांना त्यांच्या खरेदीवरील GST चे पुनर्भरण (ITC) मिळण्यासाठी हा रिटर्न महत्त्वाचा आहे.

GSTR-3B

GSTR-3B म्हणजे सरल रिटर्न, ज्यामध्ये मासिक आधारावर कर भरावा लागतो. या रिटर्नमध्ये व्यवसायाने केलेल्या विक्रीची आणि खरेदीची एकूण रक्कम आणि त्यावर लागू होणारा कर यांची माहिती भरावी लागते. हा रिटर्न भरताना व्यवसायिकांना त्यांच्या कराची रक्कम मोजून ती भरावी लागते.

GSTR-9

GSTR-9 म्हणजे वार्षिक रिटर्न, ज्यामध्ये संपूर्ण वर्षभरातील विक्री आणि खरेदीची माहिती असते. या रिटर्नमध्ये वर्षभरात केलेल्या सर्व व्यवहारांची सविस्तर माहिती भरावी लागते. GSTR-9 भरताना व्यवसायिकांना त्यांच्या GSTR-1, GSTR-2A, आणि GSTR-3B मधील माहितीचा सारांश द्यावा लागतो.

GST रिटर्न दाखल करण्याची स्टेप-बाय-स्टेप प्रक्रिया

1. GST पोर्टलवर लॉगिन करा: GST पोर्टल वर लॉगिन करा.
2. संबंधित फॉर्म निवडा: तुमच्या व्यवसायाच्या प्रकारानुसार योग्य GST रिटर्न फॉर्म निवडा. (उदा. GSTR-1, GSTR-3B)
3. आवश्यक तपशील भरा: विक्री, खरेदी, कर रक्कम इ. तपशील भरा.
4. कागदपत्रे अपलोड करा: आवश्यक कागदपत्रे अपलोड करा.
5. रिटर्न सबमिट करा: सर्व तपशील भरून आणि कागदपत्रे अपलोड केल्यानंतर रिटर्न सबमिट करा.
6. कर रक्कम भरा: GST पोर्टलवरून कर रक्कम ऑनलाइन भरा.

GST रिटर्न दाखल करण्याची वेळ आणि महत्त्व

मुदतीच्या आत GST रिटर्न दाखल करणे व्यवसायिकांसाठी अत्यंत महत्त्वाचे आहे, नाहीतर दंड आणि व्याज लागू शकते. रिटर्न दाखल करण्याची वेळ व्यवसायाच्या प्रकारानुसार वेगवेगळी असू शकते. मासिक, त्रैमासिक, किंवा वार्षिक रिटर्न दाखल करावे लागतात.

GST अंतर्गत इनपुट टॅक्स क्रेडिट (ITC)

ITC म्हणजे काय?

इनपुट टॅक्स क्रेडिट (ITC) म्हणजे GST अंतर्गत व्यवसायाने त्यांच्या खरेदीवरील कराचा पुनर्भरण मिळवणे. याचा अर्थ, व्यवसायिकांना त्यांच्या खरेदीवरील GST ची रक्कम विक्रीवरील GST च्या रकमेपासून वजा करून ITC मिळते. उदाहरणार्थ, जर एखाद्या व्यवसायाने उत्पादनासाठी कच्चा माल खरेदी केला असेल आणि त्यावर GST भरला असेल, तर त्या व्यवसायाला त्याच्या विक्रीवरील GST मधून खरेदीवरील GST वजा करता येतो.

ITC मिळवण्याचे फायदे

1. उत्पादनाच्या किंमती कमी होतात: ITC मिळवण्यामुळे व्यवसायिकांना त्यांच्या उत्पादनाच्या किंमती कमी करता येतात. खरेदीवरील कराची रक्कम वजा केल्याने उत्पादन खर्चात बचत होते.
2. आर्थिकदृष्ट्या फायदेशीर: ITC मिळवण्यामुळे व्यवसायिकांना त्यांच्या आर्थिक व्यवस्थापनात मदत होते. कराच्या पुनर्भरणामुळे त्यांची कर देयके कमी होतात, ज्यामुळे आर्थिकदृष्ट्या त्यांना फायदा होतो.
3. स्पर्धात्मकता वाढते: उत्पादन खर्च कमी झाल्यामुळे व्यवसायिकांना त्यांच्या उत्पादनांच्या किंमती कमी करता येतात, ज्यामुळे ते बाजारात अधिक स्पर्धात्मक बनतात.

ITC चा वापर कसा करावा

1. योग्य नोंदणी ठेवणे: ITC चा वापर करण्यासाठी व्यवसायिकांनी त्यांच्या खरेदीची योग्य नोंद ठेवणे आवश्यक आहे. खरेदीवरील कराची रक्कम आणि त्या संबंधित व्यवहारांची माहिती व्यवस्थित ठेवावी.
2. जीएसटी रिटर्न दाखल करणे: ITC चा वापर करण्यासाठी व्यवसायिकांनी नियमितपणे आणि योग्य वेळेत जीएसटी रिटर्न दाखल करणे आवश्यक आहे. रिटर्नमध्ये खरेदीवरील कराची रक्कम आणि विक्रीवरील कराची रक्कम यांचा तपशील भरावा.
3. कागदपत्रांची तपासणी: व्यवसायिकांनी त्यांच्या खरेदीवरील जीएसटी संबंधी सर्व कागदपत्रांची तपासणी करावी आणि ती व्यवस्थित साठवून ठेवावी. यामुळे ITC च्या पुनर्भरणाची प्रक्रिया सुलभ होते.

ITC चे अटी आणि शर्ती

1. व्यवसायाच्या उद्देशाने खरेदी: खरेदी केलेले सामान किंवा सेवा व्यवसायाच्या उद्देशाने वापरलेले असावेत.
2. जुळणारे कागदपत्र: खरेदीसाठी योग्य कर चालान किंवा बिल असणे आवश्यक आहे.
3. नोंदणीकृत विक्रेता: खरेदी नोंदणीकृत जीएसटी विक्रेत्याकडून केलेली असावी.

ITC चा योग्य वापर केल्याने व्यवसायिकांना त्यांच्या उत्पादनाच्या खर्चात बचत होते आणि त्यांना आर्थिकदृष्ट्या अधिक फायदे मिळतात. यामुळे त्यांची बाजारातील स्पर्धात्मकता वाढते आणि त्यांचा व्यवसाय वृद्धिंगत होतो.

GST आणि व्यवसायिक सवलती

GST प्रणालीमुळे व्यवसायिकांना विविध सवलती आणि फायदे मिळतात. या सवलतींची माहिती, खर्चांची नोंदणी, आणि कर्ज सवलतींचा वापर व्यवसायिकांना त्यांच्या आर्थिक नियोजनात मोठी मदत करतो.

GST अंतर्गत कर सवलतींची माहिती

GST अंतर्गत व्यवसायिकांना अनेक कर सवलती मिळू शकतात. या सवलती व्यवसायाच्या खर्चांवर आधारित असतात. व्यवसायिकांनी त्यांच्या खर्चांची योग्य नोंद ठेवून या सवलतींचा लाभ घेऊ शकतात. उदाहरणार्थ, खरेदीवरील GST, वाहतूक खर्च, आणि इतर व्यवसायिक खर्चांवर आधारित सवलती मिळू शकतात.

व्यवसायिक खर्चांची नोंदणी

व्यवसायिकांनी त्यांच्या सर्व खर्चांची नोंद व्यवस्थित ठेवणे आवश्यक आहे. खर्चांची योग्य नोंदणी केल्यामुळे कर सल्लागारांना कर सवलती मिळवण्यात मदत होते. खालील गोष्टींची नोंद ठेवणे आवश्यक आहे:

1. खरेदीचे चालान: सर्व खरेदींचे चालान आणि बिल सुरक्षित ठेवणे.
2. वाहतूक खर्च: वाहतूक खर्चांची पावती आणि बिलांची नोंद ठेवणे.
3. व्यवसायिक सेवा खर्च: इतर व्यवसायिक सेवांचे बिल आणि चालान यांची नोंदणी करणे.

GST वर आधारित कर्ज सवलती

GST अंतर्गत व्यवसायिकांना कर्ज सवलती मिळवता येतात. बँका आणि वित्तीय संस्थांना GST रिटर्नच्या आधारे व्यवसायाच्या उत्पन्नाची आणि खर्चांची माहिती मिळते, ज्यामुळे कर्ज मंजूर करणे सुलभ होते. व्यवसायिकांना त्यांच्या GST रिटर्नची नियमित आणि योग्य नोंद ठेवणे आवश्यक आहे, जेणेकरून त्यांना कर्ज सवलती मिळवण्यासाठी मदत होईल.

कर्ज सवलती मिळवण्याची प्रक्रिया

1. GST रिटर्न दाखल करणे: नियमित आणि योग्य वेळेत GST रिटर्न दाखल करणे.
2. कर्ज अर्ज करणे: संबंधित बँकेकडे किंवा वित्तीय संस्थेकडे कर्जासाठी अर्ज करणे.
3. GST रिटर्नची पडताळणी: बँक किंवा वित्तीय संस्था तुमच्या GST रिटर्नची पडताळणी करेल.
4. कर्ज मंजूरी: योग्य पडताळणीनंतर कर्ज मंजूर केले जाते.

GST संबंधित आव्हाने आणि त्यावर उपाय

GST प्रणाली अंमलात आणताना व्यवसायिकांना अनेक आव्हानांचा सामना करावा लागू शकतो. या आव्हानांवर मात करण्यासाठी आणि प्रक्रिया सुलभ करण्यासाठी काही उपाय पुढीलप्रमाणे आहेत:

GST नोंदणीतील समस्या

समस्या: GST नोंदणी करताना व्यवसायिकांना विविध अडचणी येऊ शकतात, जसे की योग्य कागदपत्रांची कमतरता, ऑनलाइन फॉर्म भरण्यातील चुका, आणि तांत्रिक अडचणी.

उपाय:

1. GST पोर्टलवरील मार्गदर्शकांचा वापर: GST पोर्टलवर उपलब्ध असलेल्या मार्गदर्शकांचा वापर करून नोंदणी प्रक्रिया समजून घ्या. (अधिक माहितीसाठी येथे भेट द्या.)
2. संपूर्ण कागदपत्रांची तयारी: नोंदणीसाठी आवश्यक असलेल्या सर्व कागदपत्रांची पूर्वतयारी करा.
3. ग्राहक सेवा: तांत्रिक अडचणी आल्यास GST पोर्टलवरील ग्राहक सेवा केंद्राशी संपर्क साधा.

GST रिटर्न दाखल करण्यातील अडचणी

समस्या: GST रिटर्न दाखल करताना व्यवसायिकांना अनेक अडचणी येऊ शकतात, जसे की रिटर्न फॉर्ममध्ये तपशील भरण्यातील अडचणी, रिटर्न सबमिट करताना तांत्रिक समस्या, आणि आवश्यक कागदपत्रांची कमतरता.

उपाय:

1. योग्य मार्गदर्शन: रिटर्न फॉर्म भरताना योग्य मार्गदर्शन घ्या. ऑनलाइन ट्यूटोरियल्स आणि मार्गदर्शक वापरा.
2. तपशीलवार तयारी: रिटर्न फॉर्मसाठी आवश्यक असलेले सर्व तपशील आणि कागदपत्रे तयार ठेवा.
3. सहाय्य घेणे: रिटर्न सबमिट करताना अडचणी आल्यास तात्काळ तांत्रिक सहाय्य घ्या.

GST अनुपालनाची आव्हाने

समस्या: GST अनुपालन करताना व्यवसायिकांना विविध आव्हानांचा सामना करावा लागू शकतो, जसे की नियमांचे योग्य पालन करणे, वेळेत रिटर्न दाखल करणे, आणि कर चुकवेगिरी टाळणे.

उपाय:

1. GST नियमांचे पालन: GST नियमांचे योग्य पालन करण्यासाठी नियमितपणे अद्यतनित रहावे. बदलांबद्दल माहिती मिळवण्यासाठी सरकारी अधिसूचना वाचत राहा.
2. वेळेत रिटर्न दाखल करणे: वेळेत रिटर्न दाखल करण्यासाठी एक व्यवस्थित वेळापत्रक तयार करा आणि त्याचे पालन करा.
3. प्रशिक्षण आणि सल्ला: व्यवसायिकांना आवश्यक असल्यास GST अनुपालनासाठी प्रशिक्षण आणि सल्ला घ्या.

निष्कर्ष

GST मुळे भारतातील कर प्रणालीचे सरलीकरण झाले असून, व्यवसायिकांना विविध फायदे मिळत आहेत. GST नोंदणी आणि रिटर्न दाखल प्रक्रिया सोपी असून, व्यवसायिकांना त्यांच्या व्यवसायाचे आर्थिक नियोजन करण्यास मदत करते. GST मुळे देशाच्या आर्थिक विकासाला गती मिळाली असून, व्यापार सुलभ झाला आहे.

वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न (FAQs)

GST म्हणजे काय?

GST म्हणजे ‘वस्तू व सेवा कर’. हे एक अप्रत्यक्ष कर आहे ज्याचा भार अंतिम ग्राहकावर पडतो.

GST चे किती प्रकार आहेत?

GST चे मुख्यतः चार प्रकार आहेत: केंद्रीय GST (CGST), राज्य GST (SGST), एकात्मिक GST (IGST), आणि केंद्रशासित प्रदेश GST (UTGST).

GST नोंदणी कशी करावी?

GST नोंदणी करण्यासाठी GST पोर्टल वर जा, आवश्यक फॉर्म भरा, कागदपत्रे अपलोड करा आणि अर्ज सबमिट करा.

GST रिटर्न कसे दाखल करावे?

GST रिटर्न दाखल करण्यासाठी GST पोर्टल वर लॉगिन करा, संबंधित फॉर्म निवडा, आवश्यक तपशील भरा, कागदपत्रे अपलोड करा आणि रिटर्न सबमिट करा.

GST चे फायदे कोणते आहेत?

GST चे फायदे म्हणजे कर प्रणालीचे सरलीकरण, करपुनर्भरण, देशव्यापी एकसमान बाजार, आणि कर चुकवेगिरी कमी होणे.

GST नोंदणीसाठी कोणती कागदपत्रे आवश्यक आहेत?

GST नोंदणीसाठी व्यवसाय नोंदणी प्रमाणपत्र, पॅन कार्ड, आधार कार्ड, बँक खात्याचे तपशील, आणि पासपोर्ट साइज फोटो आवश्यक असतात.

GST अंतर्गत कोणते व्यवहार करमुक्त आहेत?

GST अंतर्गत विविध आवश्यक सेवांवर आणि वस्तूंवर करमुक्त व्यवहार आहेत. यामध्ये शैक्षणिक सेवा, वैद्यकीय सेवा, आणि कृषी उत्पादने यांचा समावेश होतो.

GST रिटर्न दाखल करण्याची वेळ कोणती आहे?

GST रिटर्न दाखल करण्याची वेळ व्यवसायाच्या प्रकारानुसार वेगवेगळी असू शकते. मासिक, त्रैमासिक, किंवा वार्षिक रिटर्न दाखल करावे लागतात.

GST मध्ये इनपुट टॅक्स क्रेडिट (ITC) कसा मिळवता येतो?

व्यवसायिकांना त्यांच्यावर आलेल्या GST चा पुनर्भरण (Input Tax Credit) मिळतो. खरेदीवरील GST ची रक्कम विक्रीवरील GST च्या रकमेपासून वजा करून ITC मिळतो.

GST च्या अंमलबजावणीसाठी कोणते दंड आहेत?

GST च्या नियमांचे उल्लंघन केल्यास विविध दंड आणि शिक्षा आहेत. GST रिटर्न उशिरा दाखल केल्यास दंड, आणि कर चुकवेगिरी केल्यास शिक्षा होऊ शकते.