ई-कॉमर्स व्यवसायांच्या क्षेत्रात गेल्या काही वर्षांत प्रचंड बदल झाले आहेत आणि पुढील ५ वर्षांत हे क्षेत्र आणखी प्रगती करणार आहे. विविध तंत्रज्ञानाच्या प्रगतीमुळे आणि ग्राहकांच्या बदलत्या गरजांमुळे ई-कॉमर्समध्ये पुढील काही बदल अपेक्षित आहेत:
१. AI आणि Machine Learning चा वापर
AI (Artificial Intelligence) आणि Machine Learning चा वापर ई-कॉमर्समध्ये वाढत जाईल. हे तंत्रज्ञान ग्राहकांच्या खरेदी सवयींचा अभ्यास करून वैयक्तिकृत शिफारसी देईल, ज्यामुळे ग्राहकांना खरेदीचा अनुभव अधिक सुलभ आणि आनंददायी होईल.
- उदाहरण: Amazon चा ‘Frequently Bought Together’ आणि ‘Customers Who Bought This Item Also Bought’ हे फीचर्स AI च्या वापराचे उत्तम उदाहरण आहे.
- टिप्पणी: पुढील काही वर्षांत अधिकाधिक व्यवसाय AI आधारित शिफारसी आणि वैयक्तिकृत अनुभव देण्यासाठी तंत्रज्ञानाचा वापर करतील.
२. वाढलेली मोबाइल खरेदी
मोबाइल डिव्हाइसेसचा वापर करून खरेदी करणे अधिक सोपे आणि वेगवान होत आहे. पुढील ५ वर्षांत मोबाइल कॉमर्स (m-commerce) मध्ये मोठ्या प्रमाणात वाढ होईल.
- आकडेवारी:
- २०२१ मध्ये, जागतिक मोबाइल ई-कॉमर्स विक्री $3.56 ट्रिलियन होती.
- २०२५ पर्यंत, ही विक्री $6.38 ट्रिलियन होण्याची अपेक्षा आहे.
- उदाहरण: Flipkart आणि Myntra सारख्या कंपन्या त्यांच्या मोबाइल ऍप्सवर अधिकाधिक सुविधा देत आहेत, ज्यामुळे ग्राहकांना खरेदी करणे सुलभ होते.
३. VR आणि AR चा वापर
Virtual Reality (VR) आणि Augmented Reality (AR) तंत्रज्ञानाचा वापर ग्राहकांना खरेदीचा अनुभव अधिक रोमांचक बनवण्यासाठी होईल.
- उदाहरण:
- IKEA च्या ‘IKEA Place’ ऍपद्वारे ग्राहकांना फर्निचर त्यांच्या घरात कसे दिसेल हे पाहता येते.
- Lenskart च्या ऍपमध्ये ग्राहकांना विविध चष्मे त्यांच्या चेहऱ्यावर कसे दिसतील हे AR तंत्रज्ञानाद्वारे पाहता येते.
- टिप्पणी: हे तंत्रज्ञान ग्राहकांचा विश्वास वाढवते आणि त्यांच्या खरेदीचा निर्णय घेण्यास मदत करते.
४. स्मार्ट लॉजिस्टिक्स आणि डिलीव्हरी
ड्रोन डिलीव्हरी, रोबोट्स आणि ऑटोनॉमस वेहिकल्स यांचा वापर डिलीव्हरी प्रक्रिया जलद आणि कार्यक्षम बनवण्यासाठी केला जाईल.
- उदाहरण:
- Amazon Prime Air ड्रोन डिलीव्हरी सेवेद्वारे जलद वितरण करते.
- JD.com ने चीनमध्ये रोबोटिक्स आणि ड्रोन डिलीव्हरी प्रणाली लागू केली आहे.
- टेबल: स्मार्ट लॉजिस्टिक्सचे फायदे
| फिचर | फायदे |
|---|---|
| ड्रोन डिलीव्हरी | जलद वितरण, कमी वेळ, कमी खर्च |
| रोबोटिक्स वापर | कार्यक्षमता, अचूकता, कमी मानवश्रम |
| ऑटोनॉमस वेहिकल्स | सुरक्षितता, कमी मानव चुका |
५. पर्यावरणपूरक आणि टिकाऊ ई-कॉमर्स
ग्राहकांमध्ये पर्यावरणाविषयी जागरूकता वाढल्यामुळे पर्यावरणपूरक उत्पादनांची मागणी वाढेल.
- उदाहरण:
- Amazon ने ‘Climate Pledge Friendly’ लेबलची सुरुवात केली आहे, ज्यामुळे पर्यावरणपूरक उत्पादने ओळखता येतात.
- Patagonia सारख्या कंपन्या त्यांच्या उत्पादनांच्या उत्पादन प्रक्रियेत टिकाऊ उपायांचा वापर करतात.
- टिप्पणी: पर्यावरणपूरक उपायांचा वापर केल्यामुळे ब्रँडची विश्वासार्हता वाढते आणि ग्राहकांमध्ये सकारात्मक प्रतिमा निर्माण होते.
निष्कर्ष
पुढील ५ वर्षांत ई-कॉमर्स व्यवसाय तंत्रज्ञानाच्या प्रगतीमुळे आणि ग्राहकांच्या बदलत्या गरजांमुळे मोठ्या प्रमाणात बदलतील. AI, मोबाइल कॉमर्स, VR/AR, स्मार्ट लॉजिस्टिक्स, आणि पर्यावरणपूरक उपाय यांसारख्या नवीन तंत्रज्ञानांचा वापर व्यवसायांना अधिक कार्यक्षम, सुलभ आणि ग्राहकाभिमुख बनवेल. या बदलांमुळे ई-कॉमर्सचे भविष्य अत्यंत उत्साहवर्धक आणि विकासशील असेल.
